Chất thải rắn nguy hại như thế nào?

Chất thải rắn công nghiệp ảnh hưởng đến sức khỏe con người như thế nào? Đó là câu hỏi mà chúng tôi nhận được nhiều nhất trong thời gian qua - sau khi đăng loạt bài phản ánh tình trạng nhiều doanh nghiệp không xử lý chất thải công nghiệp trước khi xả ra môi trường. Để trả lời băn khoăn này cho bạn đọc, chúng tôi đã trao đổi với ông Nguyễn Trung Việt, Trưởng phòng Quản lý chất thải rắn thuộc Sở Tài nguyên - Môi trường TPHCM. Ông Việt cho biết:

- Chất thải rắn công nghiệp là chất thải rắn sinh ra trong quá trình sản xuất ở các nhà máy, xí nghiệp… và được chia thành hai loại: chất thải rắn không nguy hại và chất thải rắn nguy hại. Trong đó, chất thải nguy hại dễ cháy nổ, gây ngộ độc cho sức khỏe con người và dễ ăn mòn nhiều vật chất khác.

- Chất thải rắn công nghiệp là chất thải rắn sinh ra trong quá trình sản xuất ở các nhà máy, xí nghiệp… và được chia thành hai loại: chất thải rắn không nguy hại và chất thải rắn nguy hại. Trong đó, chất thải nguy hại dễ cháy nổ, gây ngộ độc cho sức khỏe con người và dễ ăn mòn nhiều vật chất khác.

Hai chất được liệt vào loại cực kỳ nguy hiểm là kim loại nặng và chất hữu cơ bền. Các chất này có khả năng tích lũy sinh học trong nông sản, thực phẩm cũng như trong mô tế bào động vật, nguồn nước và tồn tại bền vững trong môi trường gây ra hàng loạt bệnh nguy hiểm đối với con người như vô sinh, quái thai, dị tật ở trẻ sơ sinh tác động lên hệ miễn dịch gây ra các bệnh tim mạch, tê liệt hệ thần kinh, giảm khả năng trao đổi chất trong máu, ung thư và có thể di chứng di tật sang thế hệ thứ 3…

Trong đời sống hàng ngày, chất thải nguy hại được sản sinh ra từ nhiều đồ dùng rất thông dụng như máy biến thế, tụ điện, đèn huỳnh quang, dầu chịu nhiệt, dầu biến thế, chất làm mát trong truyền nhiệt, dung môi chế tạo mực in, ngành công nghiệp sản xuất sơn, thuốc trừ sâu…

- Sở Tài nguyên và Môi trường đã có những biện pháp gì để quản lý, thu gom và xử lý đối với chất thải nguy hại?

- Hiện nay, chưa có con số thống kê chính xác khối lượng chất thải công nghiệp nói chung và chất thải nguy hại nói riêng. Tuy nhiên, hiện nay trung bình mỗi ngày, Sở xử lý khoảng 100 – 150 tấn chất thải nguy hại. Số còn lại (nếu có) đã được trộn chung với chất thải rắn đô thị và chuyển đến các bãi chôn lấp rác của thành phố hoặc thải bỏ bừa bãi ra đất trống và xuống các kênh rạch.

Thành phố chưa có hệ thống thu gom riêng cho chất thải công nghiệp mà sử dụng chung với hệ thống thu gom rác đô thị. Việc xử lý chất thải rắn trên địa bàn thành phố chủ yếu bằng phương pháp đốt ở nhiệt độ cao. Hiện có 8/21 công ty dịch vụ vừa và nhỏ đã đầu tư hệ thống lò đốt nhưng chủ yếu đốt thủ công nên không đảm bảo an toàn cho môi trường. Hơn nữa, giữa các công ty dịch vụ cũng đang xuất hiện tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, tự ý hạ giá thành thu gom tiêu hủy chất thải, làm giảm chất lượng xử lý.

Hiện Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố đang tiến hành chấn chỉnh hoạt động này và kiến nghị UBND TP ban hành quy định về giá trần và giá sàn đối với dịch vụ thu gom, xử lý chất thải công nghiệp, nguy hại để hoạt động này đi vào nề nếp. Vừa qua, Chính phủ Nhật Bản đã đồng ý hỗ trợ thành phố xây dựng khu xử lý chất thải rắn công nghiệp, nguy hại. Sở sẽ xúc tiến việc xây dựng và dự kiến khu xử lý này sẽ hoạt động vào năm 2008. Hy vọng lúc đó các bất hợp lý trên sẽ dần được khắc phục.